Phôi nang thường xuất hiện vào thời điểm 5 ngày hoặc 6 ngày sau thụ tinh (trứng kết hợp với tinh trùng). Tuy vậy, hầu hết bệnh nhân và các bác sĩ đều gọi chung phôi nang là phôi ngày 5 (bất kể thực tế nó được nuôi 5 hay 6 ngày). Thông thường tỷ lệ phôi lên ngày 5 là khoảng 50%, nhưng có một số trường hợp tỷ lệ phôi ngày 5 sẽ thấp hơn hẳn, vì sao lại như vậy?

Hiện nay các trung tâm hỗ trợ sinh sản khi điều trị bệnh nhân hiếm muộn bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) thường có xu hướng nuôi phôi và chuyển phôi ở giai đoạn phôi nang. 

Phôi nang là giai đoạn phôi ngay trước khi thoát màng để làm tổ vào tử cung người mẹ. Ở giai đoạn này phôi có xoang dịch lớn và được chia thành hai phần rõ rệt gồm: a) một phần sau này sẽ tạo nên cơ thể em bé được gọi là ICM; b) một phần sau sẽ tạo nên nhau thai gọi là TE.
Việc nuôi cấy phôi kéo dài tới 5 hoặc 6 ngày giúp cho các chuyên viên phôi dễ dàng lựa chọn được phôi tốt hơn, có sức sống và khả năng làm đậu thai cao hơn. Bên cạnh việc nuôi phôi ngày 5 để giúp lựa chọn phôi tốt hơn thì phương pháp này là bắt buộc đối với chu kỳ IVF có sàng lọc phôi. 
Xem thêm: Sinh thiết phôi ngày 3 hay ngày 5?

Thông thường tỷ lệ phôi lên ngày 5 là khoảng 50%, nhưng có một số trường hợp tỷ lệ sẽ thấp hơn hẳn. Trường hợp đầu tiên là những bệnh nhân có suy buồng trứng sớm hoặc giảm dự trữ buồng trứng. Đối với những bệnh nhân này sự đáp ứng với thuốc kích thích kém, do đó số lượng trứng thu được thấp, nên số lượng phôi được tạo thành ít từ đó dẫn đến số lượng phôi ngày 5 không nhiều. Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nữ lớn tuổi. Ở phụ nữ lớn tuổi không những có số lượng trứng suy giảm mà còn chất lượng cũng không tốt. Thật vậy đã có nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ trứng bất thường nhiễm sắc thể tăng khi tuổi người mẹ tăng lên. Đồng thời tế bào chất của số trứng ít ỏi này cũng không tốt như trứng của phụ nữ trẻ tuổi. Do đó, khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm đối với trường hợp nữ lớn tuổi thường số lượng phôi có được là thấp và tỷ lệ lên phôi ngày 5 không cao. Ngoài ra, một số trường hợp vô sinh nam nghiêm trọng (chất lượng tinh trùng rất kém, hoặc tinh trùng thu từ phẫu thuật tinh hoàn) cũng có tỷ lệ phôi ngày 5 cũng thấp dù rằng số lượng phôi ngày 3 có thể cao. Nguyên nhân là sau giai đoạn phôi ngày 3 hệ gen phôi được kích hoạt, lúc này các yếu tố di truyền từ cha mới hoạt động, nhưng vì có nhiều bất thường khiến cho phôi không phát triển được. 

Đối với những trường hợp có quá ít phôi như trên có thể lựa chọn chuyển phôi ở giai đoạn ngày 3. Vì rằng mục tiêu chính của nuôi phôi ngày 5 là để loại bớt đi các phôi không có khả năng phát triển và chọn phôi có tiềm năng hơn. Tuy nhiên, những trường hợp này có thể chỉ có một hai phôi tốt vào ngày 3 và các chuyên viên phôi không khó để lựa ra phôi có khả năng tạo thai nhất. Hơn nữa, tử cung người mẹ vẫn được coi là nơi tốt nhất cho phôi sống và phát triển, vì thế việc quyết định chuyển phôi vào ngày 3 có thể hợp lý trừ trường hợp sàng lọc phôi.
Trên đây là một số thông tin hữu ích về nuôi phôi ngày 5 cũng như lý giải tại sao tỷ lệ phôi ngày 5 lại thấp. Chúng tôi mong rằng những thông tin trên sẽ hữu ích cho nhiều bạn đang thực hiện điều trị hiếm muộn bằng kỹ thuật IVF. Nếu các bạn cần được tư vấn về quá trình điều trị hay chất lượng phôi hãy liên lạc với IVF EV để được hỗ trợ.