Làm thế nào để không “hủy hoại” khả năng sinh sản của trẻ?
Mọi người vẫn thường có suy nghĩ đổ lỗi do gen di truyền hay do quá trình sinh hoạt tình dục khi trưởng thành mà không nhận ra rằng họ đã mắc phải những khó khăn trong vấn đề sinh sản ngay từ khi còn nhỏ.
Nội dung bài viết

Việc học sinh và trẻ mẫu giáo mặc quần jean bó sát, lười vận động, sử dụng quá nhiều điện thoại di động và máy tính bảng rồi các chất độc hại trong thực phẩm và ngay cả lối giáo dục ích kỷ, chú trọng thành tích cao và nhiều thành tựu khác của thời đại xã hội tiên tiến cũng có thể là thủ phạm chính của tình trạng này.
“Thay vì chạy nhảy trong rừng và sân chơi - nơi tạo ra các liên kết xã hội tự nhiên với những đứa trẻ khác, trẻ em ngày nay tạo ra liên kết đó thông qua mạng xã hội, tức là thiếu đi sự chuyển động tự nhiên của cơ xương và hoạt động hít thở sâu – việc ngồi xem điện thoại di động thực sự không giúp cơ xương được vận động một cách tốt nhất”, nhà trị liệu tâm lý Michaela Šilhavá giải thích.
Khi giới trẻ lười vận động hay ít vận động, có thể gây ra nhiều mối lo ngại về sức khỏe nói chung và bệnh xương khớp nói riêng như viêm khớp, đau khớp, cứng khớp, loãng xương, thậm chí dễ bị gãy xương hơn
“Thay vì chạy nhảy trong rừng và sân chơi - nơi tạo ra các liên kết xã hội tự nhiên với những đứa trẻ khác, trẻ em ngày nay tạo ra liên kết đó thông qua mạng xã hội, tức là thiếu đi sự chuyển động tự nhiên của cơ xương và hoạt động hít thở sâu – việc ngồi xem điện thoại di động thực sự không giúp cơ xương được vận động một cách tốt nhất”, nhà trị liệu tâm lý Michaela Šilhavá giải thích.
Khi giới trẻ lười vận động hay ít vận động, có thể gây ra nhiều mối lo ngại về sức khỏe nói chung và bệnh xương khớp nói riêng như viêm khớp, đau khớp, cứng khớp, loãng xương, thậm chí dễ bị gãy xương hơn

Giới trẻ tạo các liên kết xã hội qua Internet
“Cột sống không chỉ là điểm tựa cơ bản của cơ thể mà còn là cơ sở để giữ khung xương chậu đúng cách, nơi có chứa các cơ quan sinh sản," Šilhavá chỉ ra. Theo chuyên gia, ngay cả quần jean bó thời trang cũng hạn chế chuyển động tự nhiên của trẻ.
1. Các chất có ảnh hưởng xấu đến tế bào sinh dục
Một số thành phần thực phẩm cũng có thể có tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản. Không chỉ người lớn mà cả trẻ em cũng tiêu thụ thuốc kháng sinh, thuốc chống nấm, thuốc trừ sâu, nhựa và kim loại nặng chứa trong thực phẩm. Theo các chuyên gia, có hàng trăm chất có ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất tinh trùng và ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của phụ nữ như chất phtalat (phthalates), kim loại nặng, dung môi và thuốc trừ sâu. Thật không may là không dễ gì hạn chế hoàn toàn những tác động này, cũng như không thể 'khắc phục' chúng bằng cách sử dụng các chế phẩm bổ sung.
Ngoài ra, việc thiếu vitamin và chất dinh dưỡng mà cơ thể cần để hoạt động bình thường và khỏe mạnh cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ, chế độ ăn uống lành mạnh giúp giảm tới 66% nguy cơ vô sinh.
Ngoài ra, việc thiếu vitamin và chất dinh dưỡng mà cơ thể cần để hoạt động bình thường và khỏe mạnh cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ, chế độ ăn uống lành mạnh giúp giảm tới 66% nguy cơ vô sinh.

“Ví dụ, việc thiếu kẽm làm giảm nồng độ testosterone và số lượng tinh trùng, còn thiếu vitamin C sẽ làm giảm chất lượng của chúng. Thiếu sắt sẽ dẫn đến giảm số lượng hồng cầu -loại tế bào quan trọng cho sự hình thành và phát triển của thai nhi, việc thiếu axit folic làm tăng nguy cơ sảy thai tự nhiên,...”, bác sĩ phụ khoa và nhà tình dục học nổi tiếng Pavel Turčan cảnh báo.
2. Các bệnh mắc phải từ thời thơ ấu
Một số bệnh mắc phải trong thời thơ ấu cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chúng ta. Ví dụ, ở các bé gái, đó có thể là một ca viêm ruột thừa phức tạp.
“Trong trường hợp này, tình trạng dính sau phẫu thuật và viêm vùng chậu có thể xảy ra, dẫn đến tắc nghẽn ống dẫn trứng một bên hoặc thậm chí cả hai bên," bác sĩ Jan Lacheta, chuyên gia IVF tại Viện Y học Sinh sản Unica, người cho rằng việc gửi các cô gái đi chăm sóc dưỡng sinh sau phẫu thuật, điều trị nhằm ngăn ngừa tình trạng dính là điều gây tranh cãi. Điều đáng mừng là y học ngày nay đã có thể đối phó tốt với tình trạng tắc ống dẫn trứng.
Một số bé trai sơ sinh được chẩn đoán mắc chứng tinh hoàn ẩn, tức là tình trạng tinh hoàn không xuống đến bìu. Để phát triển tốt, tinh trùng cần nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể bình thường, nhiệt độ ở bìu thấp hơn nhiệt độ cơ thể từ 2 đến 3°C. Do đó, quan trọng là tinh hoàn phải xuống đây kịp thời.
“Trong trường hợp này, tình trạng dính sau phẫu thuật và viêm vùng chậu có thể xảy ra, dẫn đến tắc nghẽn ống dẫn trứng một bên hoặc thậm chí cả hai bên," bác sĩ Jan Lacheta, chuyên gia IVF tại Viện Y học Sinh sản Unica, người cho rằng việc gửi các cô gái đi chăm sóc dưỡng sinh sau phẫu thuật, điều trị nhằm ngăn ngừa tình trạng dính là điều gây tranh cãi. Điều đáng mừng là y học ngày nay đã có thể đối phó tốt với tình trạng tắc ống dẫn trứng.
Một số bé trai sơ sinh được chẩn đoán mắc chứng tinh hoàn ẩn, tức là tình trạng tinh hoàn không xuống đến bìu. Để phát triển tốt, tinh trùng cần nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể bình thường, nhiệt độ ở bìu thấp hơn nhiệt độ cơ thể từ 2 đến 3°C. Do đó, quan trọng là tinh hoàn phải xuống đây kịp thời.

Tinh hoàn ẩn ở trẻ nhỏ
“Nếu đến tháng thứ 6 mà tinh hoàn chưa xuống bìu thì phải đưa trẻ đến khám tại cơ sở chuyên khoa tiết niệu nhi hoặc trung tâm phẫu thuật nhi. Việc điều trị tinh hoàn ẩn tốt nhất nên được giải quyết trong năm tuổi đầu tiên của trẻ, chậm nhất là trong vòng 18 tháng, để ngăn ngừa những thay đổi trong mô của tinh hoàn”, bác sĩ Jan Lachet giải thích.
Can thiệp phẫu thuật ở đây nhằm mục đích kéo tinh hoàn về bìu. “Ở những người đàn ông phẫu thuật muộn hoặc hoàn toàn không phẫu thuật, việc sản xuất tinh trùng thường bị suy giảm đáng kể, đôi khi không có tinh trùng khi xuất tinh. Ngoài ra, ở nhóm nam giới bị tinh hoàn ẩn, nguy cơ phát triển ung thư tinh hoàn cao gấp 20 lần so với người bình thường," chuyên gia IVF cho biết thêm.
Xem thêm: Vi phẫu tìm tinh trùng - giải pháp điều trị vô sinh nam
Ngoài ra, việc điều trị ung thư ở trẻ em, cụ thể là các loại thuốc được sử dụng trong hóa trị cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, "Ở những cậu bé vị thành niên, những tác dụng phụ này có thể được ngăn ngừa bằng cách trữ đông tinh trùng. Ở những cô gái tuổi teen, nếu họ phải trải qua điều trị có nguy cơ cao bị tổn thương buồng trứng thì ngay từ đầu quá trình điều trị người ta sẽ sử dụng cái gọi là bảo vệ dược lý tuyến sinh dục. Bằng cách kết hợp vài mũi tiêm, buồng trứng sẽ được đưa vào trạng thái nội tiết của giai đoạn tiền dậy thì ổn định với mục đích ít gây tổn thương cho các tế bào mầm. Nhờ đó, khả năng sinh sản vẫn được bảo tồn với hầu hết các phác đồ hóa trị. Cấy ghép tủy xương có nguy cơ cao nhất làm giảm khả năng sinh sản”, bác sĩ Jan Lachet khẳng định.
Can thiệp phẫu thuật ở đây nhằm mục đích kéo tinh hoàn về bìu. “Ở những người đàn ông phẫu thuật muộn hoặc hoàn toàn không phẫu thuật, việc sản xuất tinh trùng thường bị suy giảm đáng kể, đôi khi không có tinh trùng khi xuất tinh. Ngoài ra, ở nhóm nam giới bị tinh hoàn ẩn, nguy cơ phát triển ung thư tinh hoàn cao gấp 20 lần so với người bình thường," chuyên gia IVF cho biết thêm.
Xem thêm: Vi phẫu tìm tinh trùng - giải pháp điều trị vô sinh nam
Ngoài ra, việc điều trị ung thư ở trẻ em, cụ thể là các loại thuốc được sử dụng trong hóa trị cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, "Ở những cậu bé vị thành niên, những tác dụng phụ này có thể được ngăn ngừa bằng cách trữ đông tinh trùng. Ở những cô gái tuổi teen, nếu họ phải trải qua điều trị có nguy cơ cao bị tổn thương buồng trứng thì ngay từ đầu quá trình điều trị người ta sẽ sử dụng cái gọi là bảo vệ dược lý tuyến sinh dục. Bằng cách kết hợp vài mũi tiêm, buồng trứng sẽ được đưa vào trạng thái nội tiết của giai đoạn tiền dậy thì ổn định với mục đích ít gây tổn thương cho các tế bào mầm. Nhờ đó, khả năng sinh sản vẫn được bảo tồn với hầu hết các phác đồ hóa trị. Cấy ghép tủy xương có nguy cơ cao nhất làm giảm khả năng sinh sản”, bác sĩ Jan Lachet khẳng định.

Còn những đứa trẻ nhỏ hơn chưa đến tuổi dậy thì thì sao? “Đối với các bé gái, đông lạnh mô là một lựa chọn, đối với các bé trai, chúng tôi có thể đông lạnh mô tinh hoàn, nhưng một lần nữa cần khẳng định, đây là những quy trình tương đối phức tạp và vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu. Tuy nhiên, tin tốt là cơ quan sinh sản của trẻ em khi bắt đầu dậy thì ít bị tổn thương do điều trị ung thư. Vì vậy, một bé gái chưa có kinh nguyệt và phải trải qua hóa trị liệu có nguy cơ suy buồng trứng thấp hơn đáng kể so với một phụ nữ trưởng thành”, giáo sư Hananel Holzer, chuyên gia hàng đầu thế giới về hiếm muộn và là người đứng đầu trung tâm sinh sản của Đại học McGill danh tiếng của Canada, hợp tác với Viện Y học Sinh sản Unica giải thích.
3. Vấn đề giáo dục trẻ em cần được cải tiến
Giáo dục có thể ảnh hưởng đến nhiều thứ trong cuộc sống của một đứa trẻ, bao gồm cả khả năng sinh sản của chúng. “Nếu chúng ta nuôi dưỡng tính ích kỷ ở trẻ em và khuyến khích chúng hướng tới những thành tích cao, điều chúng ta có thể sẽ đạt được là chúng sẽ trì hoãn việc làm cha mẹ và dễ gặp vấn đề trong các mối quan hệ với bạn đời. Những đứa trẻ như vậy sau này muốn thành công, muốn xây dựng sự nghiệp và đạt được nhiều thành tựu ngay cả khi điều đó làm người bạn đời của chúng phải thiệt thòi. Hệ quả có thể là việc trì hoãn làm cha mẹ cho đến độ tuổi muộn hơn, khi việc thụ thai lúc này có thể đã là một vấn đề," Šilh kết luận.

Nguồn dịch: https://www.novinky.cz/clanek/zena-deti-jak-nenicit-plodnost-deti-40046459
Bài viết nổi bật